Fort pośredni VIIIa Rohr

█
Poznańskie fortyfikacje istnieją już ponad 1000 lat – ich historia sięga czasów średniowiecza. W pierwszej połowie XIX wieku powstała potężna twierdza poligonalna. Później, po zjednoczeniu Niemiec, umocnienia rozbudowano w nowoczesnym systemie fortowym. W latach 1876–1886 wokół miasta zbudowano 9 fortów głównych (nr I – IX) i 3 mniejsze forty pośrednie (IVa, VIa i IXa). W latach 1887–1890 pierścień fortyfikacji rozbudowano o kolejne 6 fortów pośrednich nowego typu (Ia, IIa, IIIa, Va, VIIa i VIIIa) oraz kilkadziesiąt schronów dla piechoty, dla artylerzystów i do składowania amunicji. Fortyfikacje były rozbudowywane i modernizowane aż do wybuchu I wojny światowej i w końcu stworzyły skomplikowany system umocnień, zajmujący ogromny obszar o średnicy prawie dziesięciu kilometrów.

█
Forty pośrednie nowego typu miały narys trapezowy. Ich zadaniem było wspomaganie obrony obszaru między fortami głównymi, dlatego na głównym wale miały stanowiska tylko dla kilku lekkich dział. Jednokondygnacyjne koszary zostały rozdzielone na dwa bloki: jeden znajdował się pod wałem, a drugi w części tylnej (mieścił główny wjazd, bramę i most zwodzony). Fort był otoczony fosą głęboką na 6 m i szeroką na 9 m, chronioną przez broń przeciwszturmową umieszczoną w kaponierach w narożnikach czołowych oraz przy koszarach. Na styku czoła i barków umieszczono nowoczesne kaponiery, tzw. rewersowe. Najważniejsze budowle w forcie były połączone podziemnymi korytarzami.

█
Fort VIIIa zbudowano w latach ok. 1887–1890. Wysoki poziom wód gruntowych sprawił, że nie wykonano podziemnego przejścia łączącego kaponiery rewersowe z koszarami. Fort był modernizowany aż do wybuchu I wojny światowej: zwężono wejścia, założono nowe drzwi, a na drodze krytej zbudowano dwa małe schrony-wartownie. We wrześniu 1939 roku na wałach zbudowano trzy betonowe schrony obserwacyjno-bojowe oraz osadzono stalowo-betonową kopułę obserwacyjną pochodzącą z zasobów poniemieckich.

Fort na współczesnym planie Poznania.

Fort jest dość dobrze zachowany. Obiekt jest częściowo zagospodarowany.
Zwiedzanie wnętrz tylko pod opieką przewodnika.
Fragmenty obiektu są opuszczone i potencjalnie niebezpieczne.
Osobom bez doświadczenia w turystyce fortecznej zalecane jest skorzystanie z pomocy przewodnika.

Fort w 1939 roku.

Kopuła oberwacyjna zamontowana na forcie w przededniu wybuchu II wojny.

Kaponiera osłaniająca blok wejściowy.

Jeden ze schronów na wale: miejsce, gdzie artylerzyści mogli ukryć się i schować działo. Wnęki w ścianie to schowki na amunicję podawaną na stanowisko.

Zachowane są kaponiery osłaniające fosę fortu.

Przetrwały także niektóre elementy wyposażenia kaponier.

Otwory drzwiowe i okienne wykonywano z precyzyjnie ukształtowanych cegieł (na zdjęciu wyrób cegielni M. Perkiewicza).